Tại sao có ngày nhuận? Một năm nhuận hay năm không nhuận có bao nhiêu ngày?
Tại sao có ngày nhuận? Ngày nhuận là gì? Một năm nhuận có bao nhiêu ngày? Một năm không nhuận có bao nhiêu ngày? Ngày 29/2 có phải là ngày nhuận? Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh chủ đề về ngày nhuận. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn các kiến thức về ngày nhuận, tháng nhuận, năm nhuận và những lí giải khoa học giải đáp các vấn đề nói trên. Cùng tham khảo nhé!
Ngày nhuận là gì?
Như chúng ta đều biết, một năm thường có 365 ngày, và tháng 2 sẽ chỉ có 28 ngày. Tuy nhiên cứ 4 năm một lần chúng ta sẽ lại thấy ngày 29 tháng 2 xuất hiện. Vậy thì ngày 29 dư đó theo lịch dương được gọi là ngày nhuận, tiếng Anh gọi là Leap Day.
Vậy thì ngày nhuận, hay còn gọi là ngày nhuần, chính là ngày dư sau chu kì 4 năm mới xuất hiện một lần.
Tại sao có ngày nhuận?
Việc đo lường thời gian xuất phát từ chu kì Trái đất tự xoay quanh trục của nó và xoay quanh Mặt Trời. Chu kì của một vòng xoay của Trái đất đo được là 365 ngày 5 giờ 48 phút 46 giây, tương đương 365,25 ngày. Tuy nhiên, để tiện cho việc tính toán, chúng ta vẫn coi rằng 1 năm chỉ có 365 ngày thôi. Vậy thì 0,25 ngày còn lại sau 4 năm sẽ được cộng dồn thành 1 ngày và ngày đó trở thành ngày nhuận. Ngày nhuận thường được tính là ngày 29/2.
Nếu lịch dương đo theo chu kì xoay Mặt Trời thì lịch âm đo theo chu kì xoay Mặt Trăng. Do đó ngày nhuận dương lịch và âm lịch cũng có nhiều sự khác biệt. Khi Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời thẳng hàng và Mặt Trăng quay nửa tối về Trái Đất thì đó được tính là ngày Mùng 1 âm lịch. Từ ngày Mùng 1 này đến ngày Mùng 1 kế tiếp nếu cách nhau 30 ngày thì tháng đó đủ, còn nếu cách nhau 29 ngày thì tháng đó thiếu. Khi so với lịch dương thì lệch âm sẽ lệch gần 11 ngày. Sau 3 năm thì dồn lại là lệch 33 ngày. Đó là lí do cứ 3 năm âm lịch lại nhuận 1 tháng. Những ngày còn dư cứ được cộng dồn lại tiếp nên trong 19 năm lại có tới 7 tháng nhuận là vì vậy.
Lịch âm được xem theo chu kì xoay Mặt Trăng
Năm nhuận là gì? Những năm nào sẽ có ngày nhuận?
Theo lịch dương, năm có ngày nhuận sẽ được gọi là năm nhuận. Vậy thì năm nhuận có bao nhiêu ngày và năm không nhuận có bao nhiêu ngày? Vào năm nhuận sẽ có 366 ngày còn năm không nhuận sẽ có 365 ngày. Năm nhuận và năm không nhuận chỉ chênh nhau đúng 1 ngày nhuận mà thôi.
Do ngày nhuận được quy ước là 29/2 nên vào năm nhuận tháng 2 sẽ có 29 ngày thay vì 28 ngày như bình thường.
Giữa ngày 28/2 và 1/3 có thêm một ngày 29
Dựa trên lịch tiêu chuẩn, những năm chia hết cho 4 sẽ là năm nhuận. Ví dụ 2020 chia hết cho 4 thì năm 2020 sẽ là năm nhuận. Tuy nhiên, ngoại trừ những năm tròn thế kỷ (có hai số cuối là 00) thì cần chia hết cho 400 mới là năm nhuận. Ví dụ năm 2100 chia hết cho 4, nhưng không chia hết cho 400 nên năm 2100 không phải năm nhuận.
Khác với dương lịch, năm nhuận theo âm lịch sẽ phức tạp hơn một chút. Cứ 3 năm âm lịch thì sẽ có 1 năm nhuận, nhưng trong 19 năm thì lại có tới 7 năm nhuận. Thực ra đây không phải phép tính nhầm lẫn gì đâu. Bởi vì 19 năm đó theo lịch dương thì có 228 tháng, còn lịch âm thì có tận 235 tháng, tức là thừa mất 7 tháng so với năm dương lịch. 7 tháng dư này, được gọi là tháng nhuận, sẽ được phân bổ vào 7 năm khác nhau. Cụ thể rơi vào các năm 3, 6, 9 hoặc 8, 11, 14, 17, 19 trong chu kì 19 năm.
Để tính năm nhuận âm lịch, bạn hãy lấy số năm dương lịch tương ứng với năm âm lịch đó rồi chia cho 19. Nếu số dư là 0, 3, 6, 9 hoặc 11, 14, 17 thì năm đó có nhuận. Ví dụ để tính xem năm Canh Tý (2020) có phải năm nhuận âm lịch không, bạn lấy 2020 chia cho 19 được 106 dư 6. Vậy là năm Canh Tý là năm nhuận theo âm lịch.
Quy luật ngày nhuận có thể thay đổi không?
Thực tế công thức trên chỉ là được số hóa sao cho đơn giản và dễ hiểu. Ngày nhuận trong tương lai có thể không tuân theo quy luật này nữa do những thay đổi về khí hậu, môi trường và các yếu tố thiên văn học ngoài dự đoán. Con người chưa thể dự đoán trước được các thay đổi này một cách chính xác và chi tiết trước cả hàng vạn năm, cho nên câu hỏi này vẫn bỏ ngỏ mà sẽ chỉ ở dạng nghi ngờ và giả định.
Ngày nhuận không phải ngày 29/2?
Trước năm 2000, ngày nhuận không phải 29/2 mà là lại là ngày 24/2. Về sau, khi Liên minh châu Âu ra thông báo ngày 29/2 sẽ là ngày nhuận thì thông báo này đã được áp dụng đến bây giờ.
Ngày nhuận không nhất thiết phải là 29/2 mà chỉ là được quy ước như vậy
Cũng có các giáo sư của Đại học John Hopkins muốn điều chỉnh lịch để vừa vòng quay của Trái Đất, và cố định lịch về sau để ngày mùng 2/2 hàng năm đều rơi vào thứ Ba. Và theo các giáo sư, với cách này thì mỗi 1 thập kỉ ta sẽ chỉ phải đối mặt với một tuần nhuận mà thôi.
Cũng là một sáng kiến khác khi Ông George Eastman, nhà sáng lập Kodak, đề xuất lịch cố định quốc tế 28 ngày/tháng. Như vậy 1 năm sẽ có 13 tháng, và cuối mỗi năm sẽ đều có một ngày nhuận được dùng làm ngày nghỉ và vẫn có ngày nhuận sau 4 năm.
Ý nghĩa của ngày nhuận, năm nhuận
Nếu bạn sinh vào ngày nhuận thì chúc mừng bạn. Người ta thường nói những người sinh vào ngày 29/2 là những người đặc biệt ưu tú. Trong gần 8 tỉ người trên Thế giới, chỉ có khoảng 5 triệu người được sinh ra vào ngày 29/2. Tỉ lệ là khoảng 1/1500. Do vậy mà nhiều người tin rằng những người sinh vào ngày này thường rất đặc biệt. Thay vì tổ chức sinh nhật hàng năm, ngày sinh nhật của họ sẽ đặc biệt hơn khi tổ chức 4 năm một lần theo lịch dương hoặc có thể lựa chọn tổ chức theo lịch âm tùy thích.
Sinh nhật ngày nhuận khiến người ta “trẻ tuổi” hơn
Ngày 29/2 hàng năm là “Ngày quyền lợi phụ nữ” ở Scottland, hay tên gọi khác là “Ngày phụ nữ cầu hôn” do Nữ hoàng Margarit ban bố kể từ năm 1288. Tại ngày này, phụ nữ thoải mái chủ động trong chuyện tình yêu của họ. Nếu người phụ nữ cầu hôn mà bị từ chối vào ngày này thì người đàn ông sẽ phải tặng quà cho họ. Đây là một sự kiện đáng nhớ đánh dấu một bước tiến mới trong quyền con người ở Scottland nói riêng và châu Âu nói chung, giúp phụ nữ thoát khỏi những thủ tục và quan niệm xưa cũ, đồng thời có thể dũng cảm nói lên tiếng lòng của mình mà không gặp các rào cản xã hội.
Lời kết
Thiên Văn học luôn là một chủ đề thú vị giúp chúng ta lí giải những điều tưởng chừng bình thường xảy ra hàng ngày theo góc nhìn khoa học. Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về ngày nhuận và lí do tại sao có ngày nhuận. Nếu còn bất cứ băn khoăn nào, bạn hãy để lại bình luận bên dưới để được giải đáp nhanh chóng nhé.
Ủng hộ bài viết của mình trong chuyên mục Tri Thức ở những số tới nhé. Hẹn gặp lại bạn và chúc bạn nhiều sức khỏe!
